Lễ kính 15 tháng 9
Trần Mỹ Duyệt
Tước hiệu Mẹ Sầu Bi gắn liền với nỗi đau khổ và sự cay đắng của cuộc khổ nạn và cái chết của Chúa chúng ta. Theo truyền thống, những đau khổ và cay đắng này của Mẹ không chỉ giới hạn trong cuộc thương khó và khổ nạn của Chúa Giêsu, mà hơn nữa, nó bao gồm trong bảy niềm đau, hoặc bẩy sự khổ sầu như những lưỡi gươm đâm thấu và để lại những vết cắt suốt đời trong Trái Tim Mẹ.
Bẩy niềm đau:
-Lời tiên tri của Simêon: “Ðây trẻ này được đặt lên, khiến cho nhiều người trong Israel phải sụp đổ hay được đứng dậy, và cũng để làm mục tiêu cho người ta chống đối. Về phần Bà, một lưỡi gươm sẽ đâm thấu tâm hồn Bà, để tâm tư nhiều tâm hồn được biểu lộ.” (Luca 2:34-35)
-Cuộc di cư của Thánh Gia qua Ai Cập (St. Matthew 2:13, 14).
-Lạc mất và tìm thấy trẻ Giêsu trong Đền Thờ (St. Luke 2: 43-45).
-Gặp Chúa Giêsu trên đường lên Núi Sọ.
-Đứng dưới chân thập giá Chúa Giêsu trong lúc Chúa bị đóng đinh.
-Ôm xác Chúa Giêsu trong lòng sau khi hạ xác xuống khỏi thập giá.
-Táng xác Chúa trong mồ đá.
Cũng chính vì lý do này, trong một số hình vẽ, các họa sỹ đã trình bày Trái Tim của Mẹ bị vòng gai nhọn bao quanh, hoặc bẩy lưỡi gươm đâm thâu. Quan trọng hơn hết là ý nghĩa của những nỗi đau này đã phản ảnh lời Fiat (xin vâng) mà Mẹ đã thưa với Tổng Thần Gabriel trong ngày Truyền Tin. Theo Lm. Fr. William Saunders qua bài viết “The Feast of Our Lady of Sorrows” [1] đây, Lễ kính Mẹ Đau Thương đã được phổ biến rộng rãi vào thế kỷ 12, dưới nhiều tước hiệu, phát xuất từ những tài liệu được các đan sỹ Biển Đức ở thế kỷ trước đó. Và rồi đến thế kỷ mười bốn và mười lăm, lễ này đã được cử hành trên toàn Giáo Hội.
Lễ kính Mẹ Sầu Bi:
Một cách đặc biệt, năm 1482, lễ đã được ghi vào Sách Lễ Roma dưới tước hiệu, Đức Mẹ Sầu Bi (Our Lady of Compassion) nhấn mạnh đến tình yêu thương cao cả của Mẹ Thánh Đức đã phải chịu trong cuộc thương khó của Con. Chữ compassion bắt nguồn từ tiếng Latin có nghĩa là cắm rễ và đau khổ tức là sầu khổ với. Sự đau khổ của Đức Maria vượt xa tất cả chúng ta, bởi vì Mẹ là mẹ Chúa Giêsu, Đấng không chỉ là Con của Mẹ mà còn là Chúa của Mẹ và cũng là Đấng Cứu Thế. Mẹ đã cùng chịu đau khổ với Con của mình. Năm 1727, Đức Giáo Hoàng Benedict XIII đã truyền ghi Lễ Mẹ Sầu Bi vào Lịch Giáo Hội, Thứ Sáu trước Chúa Nhật Lễ Lá. Lễ này đã được sửa đổi và được ghi trong Sách Lễ Roma (Roman Missal) năm 1969.
Theo lịch sử Phụng Vụ Giáo Hội, năm 1668, lễ kính Bẩy Niềm Đau (Seven Dolors) đã được cử hành vào Chúa Nhật sau 14 tháng 9, Lễ Suy Tôn Thánh Giá, Lễ Mẹ Sầu Bi đã được ghi vào Lịch Roma năm 1814. Sau này Thánh Giáo Hoàng Piô X đã quyết định cử hành vào ngày 15 tháng 9.
Ý nghĩa tước hiệu Sầu Bi:
Mẹ Sầu Bi, Mẹ Đau Thương, Mẹ Bẩy Niềm Đau cũng chính là Mẹ Rất Thánh đã đứng một cách trung thành và can đảm dưới chân thánh giá hiệp dâng Con của mình lên Thiên Chúa để cứu chuộc nhân loại. Hình ảnh này đã được Thánh Ký Gioan ghi lại: Từ trên thánh giá, nhìn xuống thấy Mẹ và môn đệ Người yêu, Chúa Giêsu đã nói với Mẹ mình: “Hỡi bà, đây là con bà”. Gioan là đại diện những người con mà Mẹ đã sinh ra dưới chân thập giá. Cũng qua người môn đệ, Ngài phán với tất cả chúng ta: “Này là mẹ con.” (Gioan 19:26-27)
Công Đồng Vatican II trong Hiến Chế Tín Lý Về Giáo Hội (Dogmatic Constitution on the Church) đã viết: “Mẹ đã đứng đó theo như ý định của Thiên Chúa, sẵn sàng cùng chịu đau khổ với người Con một và dự phần vào hy lễ của Con với cả tấm lòng hiền mẫu, dùng trọn tình yêu chấp nhận hiến tế lễ vật do chính lòng mình sinh ra” (no. 58)*
Thánh Bênađô (d. 1153) đã viết: “Ôi lạy Mẹ Rất Thánh, một lưỡi gươm đã đâm thấu tâm hồn Mẹ…Người đã chết trong thân xác do tình yêu lớn lao hơn bất cứ ai có thể cảm thấu. Mẹ đã chết trong tâm hồn qua tình yêu không giống như bất cứ ai vì Ngài” (De duodecim praerogatativs BVM).
Suy niệm về sự đau đớn của Mẹ Rất Thánh chúng ta, Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã lưu ý các tín hữu rằng Mẹ Maria Rất Thánh đã trở nên người an ủi những ai sầu khổ tâm hồn cũng như thể xác. Mẹ biết những nỗi đau của chúng ta, bởi vì chính Mẹ đã đau những nỗi đau ấy. Từ Belem tới núi Calvary. ‘Lòng Mẹ đã bị một lưỡi gươm đâm thâu’. Maria là người Mẹ Tinh Thần của chúng ta, người Mẹ luôn luôn thấu hiểu con cái mình và luôn an ủi chúng khi gặp sầu khổ. Vì sứ mệnh đặc biệt của Mẹ là yêu thương chúng ta. Mẹ đã nhận sứ mệnh này từ trên thánh giá Chúa Giêsu để chỉ yêu thương chúng ta và luôn luôn cứu vớt chúng ta. Nhưng cách mà Mẹ Maria an ủi chúng ta hơn hết là chỉ cho chúng ta Đấng Bị Đóng Đinh và Đấng An Ủi của chúng ta. (1980)
Vì vậy, khi tôn kính Mẹ Rất Thánh của chúng ta, Đức Mẹ Sầu Bi, là chúng ta tôn vinh Người như một môn đệ trung tín và một mẫu gương của đức tin. Chúng ta hãy cầu xin cùng Mẹ như lời cầu mở đầu của Thánh lễ hôm nay:
“Lạy Chúa, khi Ðức Kitô chịu treo trên thập giá, Chúa đã muốn cho Thánh Mẫu của Người đứng kề bên mà thông phần đau khổ. Xin cho Hội Thánh Chúa biết noi gương Thánh mẫu mà kết hiệp với Ðức Kitô chịu khổ hình, để mai ngày được phục sinh vinh hiển cùng với Ðức Kitô là Thiên Chúa hằng sống và hiển trị cùng Chúa, hiệp nhất với Chúa Thánh Thần đến muôn thuở muôn đời.”**
Bẩy lời hứa của Đức Mẹ:
Qua thánh Bridget. Đức Mẹ đã hứa ban cho những ai sùng kính và hằng ngày đọc 7 kinh Kính Mừng, suy niệm về Bẩy Sự Thương Khó của Người những ơn sau:
1. Mẹ sẽ ban ơn bình an cho gia đình của họ.
2. Họ sẽ được soi sáng về những mầu nhiệm thiêng liêng.
3. Mẹ sẽ an ủi họ trong những lúc đau thương. Và Mẹ sẽ đồng hành với họ trong công việc thường ngày của họ.
4. Mẹ sẽ ban cho họ nhiều hơn những gì họ cầu xin nếu những gì họ xin không chống lại thánh ý đáng tôn thờ của Con chí thánh Mẹ, hoặc ngăn cản sự thánh hóa linh hồn họ.
5. Mẹ sẽ bênh đỡ họ trong những trận chiến thiêng liêng với kẻ thù muôn thuở và sẽ che chở họ khỏi mọi nguy hiểm trong đời sống.
6. Mẹ sẽ đến thăm viếng, an ủi họ trong giờ lâm chung, và họ sẽ được nhìn thấy dung nhân Mẹ.
7. Mẹ sẽ xin Con chí thánh Mẹ cho những ai quảng bá lòng tôn sùng này được vào nơi hằng sống ngay sau khi chấm dứt cuộc đời này, bởi vì mọi tội lỗi của họ sẽ được tha và Con Mẹ cùng với Mẹ sẽ là nguồn ủi an và vui mừng của họ.
___________
[1] https://www.
The Feast of Our Lady of Sorrows
*Công Đồng Vaticanô II. Hội Đồng Giám Mục Việt Nam. Ủy Ban Giáo Lý Đức Tin. Nhà xuất bản Tôn Giáo 2012.
** Tổng Giáo Phận Hà Nội. Archdiocese of Ha Noi. Lời nguyện nhập lễ. Ngày 15/9: Lễ Đức Mẹ Sầu Bi.
