Trần Mỹ Duyệt
Những tấm hình đầu tiên của Satan là những tấm hình của một Lucifer sáng láng. Thần linh này sau khi phản lại cùng Thiên Chúa đã bị đày xuống hỏa ngục. Lucifer biến thành Satan từ đó (x. Khải Huyền 12: 7-9).
Hình ảnh của Satan sau ngày bị luận phạt, mà Thánh Kinh đã mờ mờ phác họa là một “con rắn”, kẻ đã cám dỗ Nguyên Tổ trong vườn địa đàng, một con rồng, “Một con rồng lớn màu đỏ như lửa, có bảy đầu mười sừng, trên bảy đầu có bảy vương miện; đuôi nó kéo theo một phần ba các ngôi sao trên trời và quăng xuống đất.” (Khải Huyền 12:3-4)
Bộ sưu tập của hắn còn có những tấm được chụp trong tư thế “tên cám dỗ”, cám dỗ Chúa Giêsu trong hoang mạc sau khi Ngài chay tịnh. Ở tấm hình này, hắn mang phong thái một kẻ có quyền phép, nắm giữ sự giầu có, hưng thịnh, cũng như mọi lạc thú trên đời. (x. Mt 4:1-11)
Tóm lại, nếu nhìn vào những hình ảnh ấy, Satan hoàn toàn khác với những gì mà chúng ta vẫn thường được nghe nói đến, hoặc được giảng dậy về hắn. Đại khái, Satan là một hình nhân có thân hình đen đủi, xấu xa, hôi hám, khét lẹt. Tay chân có vuốt thay vì móng. Miệng có răng nanh dài nhe ra. Hai mắt lồi trố, đỏ ngầu. Trên đầu có hai sừng, và thêm cái đuôi là một con rắn. Lý do để cắt nghĩa về những hình thù ấy là vì Satan và bè lũ của chúng là những đọa thần bị đày, trầm luân trong biển lửa không bao giờ tắt.
Nhưng đó chỉ là những hình ảnh được chụp do suy đoán và trí tưởng tượng. Tất cả đều không thật. Điều này hợp với câu chuyện kể về một họa sỹ nổi tiếng. Một hôm có người hỏi nhà họa sỹ: “Vẽ gì khó?” Không phân vân, ông trả lời: “Vẽ chó, vẽ mèo khó”. Vậy “Vẽ gì dễ?” Và người hỏi ngạc nhiên khi nghe câu trả lời: “Vẽ ma, vẽ quỷ dễ. Ma quỷ thì không ai biết, muốn vẽ sao cũng được”. Có những tấm hình vẽ ma quỷ kiểu này, các cha, các thầy, các soeurs và cả bố mẹ tha hồ đem ra hù bổn đạo, dọa con nít.
Thật ra với nền văn minh sự chết như hiện nay (Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II), và theo như thị kiến của Đức Giáo Hoàng Leo XIII, thì Satan cùng với bè lũ âm phủ như đang trong thời kỳ được Chúa cho phép xổ lồng khỏi hỏa ngục, tha hồ hoành hành và thao túng trên khắp mặt đất, kể cả việc chúng đang hò nhau kéo sập tòa nhà Hội Thánh.
Trong thực hành, chúng đang cố gắng làm cho con người hôm nay mất đi ý thức tội lỗi (Đức Piô XII), và nương theo triết lý sống tương đối đạo đức (Đức Benedict XVI). Hương khói Satan lúc này đang len lỏi vào những kẽ nứt của các bức tường Giáo Hội (Thánh Giáo Hoàng Phaolô VI) làm ngộp thở đời sống thánh hiến, và gây mờ mịt đức tin các tín hữu bằng những suy tư lỏng lẻo về thần học, những cắt nghĩa lệch lạc về giáo luật, về truyền thống Kitô giáo.
Không chỉ bằng tinh thần, hình ảnh của Satan và bè lũ của chúng nhan nhản được nhìn thấy ở khắp mọi nơi trên thế giới. Ngày nay Satan cũng như đàn em của hắn không cần phải dấu mặt, không cần phải sợ hãi. Chúng đang được chào đón, tôn kính bằng những người thờ Satan, những hội kín đầy quyền lực. Chúng xuất hiện trong những phong trào có sức làm băng hoại và phá vỡ những luật lệ thiên nhiên, những gì tốt đẹp do Thiên Chúa thiết lập. Đức Giáo Hoàng Benedict XVI, khi còn là Tổng Trưởng Bộ Tín Lý – Đức Tin, trong bản Tường trình về Đức Tin, năm 1985, đã viết: “Ngày nay ta đã thấy có dấu hiệu của quyền lực bóng tối xuất hiện, như việc tôn thờ Satan.” Hình ảnh của chúng được nhìn thấy thấp thoáng qua những kẻ nắm giữ sức mạnh và quyền bính của Giáo Hội, quyền lực xã hội, những nhà hoạch định chính sách chính trị và chi phối nền kinh tế thế giới, và của những kẻ trong giới tinh hoa, quyền quý ăn chơi, vô độ.
Với những hình ảnh mới mẻ của Satan và các thần dữ như trên, chắc chắn sẽ làm cản trở và tạo sự nghi ngờ khi con người, đặc biệt giới trẻ, ngày nay nghe về đời sống tâm linh đạo đức, một đời sống của những người đang bơi ngược dòng trong cơn đại hồng thủy những chủ thuyết duy vật, hiện sinh, khoái lạc chủ nghĩa. Của những phong trào ly dị, phá thai, đồng tính và hôn nhân đồng tính. Trong hàng ngũ giáo sỹ, tu sỹ, và giáo dân, những đòi hỏi linh mục lập gia đình, nữ giới làm linh mục, đồng tính trong giới tu trì, nam nữ sống với nhau mà không cần hôn nhân, hôn thú, Thánh Thể được coi như một biểu tượng và được trao ban cho bất cứ ai khi tham dự thánh lễ, ý tưởng về sự thiện và sự ác tùy mỗi người suy nghĩ, và tùy theo mỗi hoàn cảnh được áp dụng.
Vậy có cần một định nghĩa mới và chụp lại những tấm hình của Satan không? Chắc chắn đây là đòi hỏi cần thiết và là một việc phải làm một cách nghiêm chỉnh, nếu không thì những gì mà chúng ta nói, chúng ta giảng giải về tôn giáo, về niềm tin, về sự sống đời đời, về thiên đàng, hỏa ngục, sẽ chỉ là những từ ngữ trên sách vở, lỗi thời, và vô nghĩa. Kết quả là tuổi trẻ sẽ xa lìa thánh đường, giới trung niên ngán ngẩm kinh hạt, bỏ dần tham dự các bí tích, và ngay cả tuổi già cũng thấy sự gần gũi với Giáo Hội có một cái gì ngăn trở, hoặc bị bỏ rơi, quên lãng. Để làm việc này, đòi hỏi tất cả mọi người mang danh Kitô hữu, các giám mục, linh mục, và tu sỹ nam nữ.
Bằng cách từ mỗi vị trí, chỗ đứng, và góc nhìn chúng ta phải chụp lại những hình ảnh của Satan. Điều này cũng có nghĩa, từ mỗi người, mỗi nhiệm vụ và ơn gọi, chúng ta phải khám ra Satan, bè lũ của chúng và những hương khói nào đang được chúng sử dụng để ru ngủ, để làm tê liệt trí phán đoán, mờ mịt tầm nhìn của nhân loại trên đường về quê trời. Những tấm hình mới này của Satan cũng như đồng bọn rất cần để giới thiệu cho thế giới, cho giới trẻ biết Satan là ai, như thế nào, và những hành động của hắn là gì, ảnh hưởng như thế nào trong đời sống văn hóa, xã hội, chính trị, kinh tế và tâm linh của mỗi người, của nhân loại.
Nếu Chúa Giêsu còn trên dương thế, ở thời đại này chắc Ngài cũng phải ngao ngán mà nói rằng: “Không biết khi con Người đến liệu còn thấy đức tin trên mặt đất hay không?” (Luca 18:8)
