Vào cuối mùa Chay, và ngay trước lễ Phục sinh, Giáo hội Công giáo cử hành “Tam Nhật Thánh.” Nhiều người Công giáo đã hỏi trong những ngày Tam Nhật Thánh có những gì và phải làm những gì? CNA đã trả lời những câu hỏi ấy.
Tam Nhật Thánh (Triduum) là gì?
Tam Nhật Thánh là thời gian bắt đầu vào Thứ Năm Tuần Thánh, và kết thúc vào Chúa nhật Phục Sinh, bao gồm: Tối Thứ Năm, Thứ Sáu, Thứ Bảy Tuần Thánh và Chúa nhật Phục Sinh.
Thuật ngữ Tam Nhật Thánh có nghĩa là những nghi thức được cử hành trong ba ngày. Về mặt thuật ngữ chuyên môn, Tam Nhật Thánh trong Tuần Thánh được gọi là Tam Nhật Thánh Phục Sinh (Paschal Triduum).
Từ Paschal, được dùng để chỉ lễ Phục sinh, xuất phát từ tiếng Hy Lạp có tên là pascha, có nguồn gốc từ tiếng Hy lạp là pesach. Cuộc Thương khó của Chúa Giêsu gồm sự tử nạn và phục sinh, được liên kết về mặt thần học với ngày lễ Phục Sinh, được gọi là mầu nhiệm Phục Sinh.
Điều gì xảy ra vào Thứ Năm Tuần Thánh?
Vào tối thứ Năm Tuần Thánh, Giáo hội cử hành Thánh lễ Tiệc Ly, để tưởng nhớ bữa ăn Vượt qua của Chúa Kitô với các tông đồ của mình vào đêm trước khi chết. Thánh lễ Tiệc Ly đặc biệt tưởng nhớ nhất là cử hành Thánh Thể – món quà Bí tích là Mình và Máu Thánh Chúa Kitô cho Giáo Hội, được trao tặng qua bánh và rượu.
Trong Thánh lễ Tiệc Ly, vị linh mục sẽ rửa chân cho một số thành viên trong giáo xứ, tưởng nhớ lại việc Chúa Giêsu rửa chân cho các tông đồ tại bữa Tiệc Ly. Đức Giêsu nói với các môn đệ: “Vì vậy, nếu ta là Chúa, là Thầy, mà còn rửa chân cho các con, thì các con cũng phải rửa chân cho nhau. Vì Thầy đã làm gương cho các con để các con cũng bắt chước mà làm như Thầy đã làm cho các con”.
Tại sao lại gọi là Thứ Năm Maundy?
Thứ Năm Tuần Thánh đôi khi được gọi là Thứ Năm Maundy. Từ “maundy” xuất phát từ tiếng Latinh mandatum, có nghĩa là ủy thác.
Vào thứ năm Maundy, Chúa Kitô đã trao cho chúng ta một nhiệm vụ: “Thầy ban cho các con một giới răn mới, là các con hãy yêu thương nhau, như Thầy đã yêu thương các con”.
Thứ Năm Tuần Thánh có phải là một ngày lễ buộc không?
Không. Nhiều người có thể không thể tham dự Thánh lễ Tiệc Ly vì nhiều lý do: nhu cầu gia đình, hoặc lịch làm việc, hoặc sức khỏe. Nhưng đó là một thánh lễ tuyệt đẹp. Bạn nên cố gắng đi nếu có thể được!
Vậy có thánh lễ nữa vào Thứ Sáu Tuần Thánh không?
Không. Không có Thánh Lễ vào Thứ Sáu Tuần Thánh.
Trên thực tế, sau Thánh lễ vào Thứ Năm Tuần Thánh, các khăn bàn thờ được gỡ ra hết. Thánh giá được đưa ra khỏi nhà thờ, hoặc được che lại. Không có ngọn nến nào được đốt sáng trong nhà thờ.
Thánh Thể không được đặt trong nhà tạm, nhưng đặt ở một nơi nào đó trong một nhà nguyện nhỏ khác.
Vào Thứ Sáu Tuần Thánh, nhiều những biểu tượng trong nhà thờ đều được gỡ đi, nhà thờ được trang hoàng trong bầu khí tang chế. Và, lúc 3 giờ chiều, nhà thờ cử hành lễ Tưởng niệm cuộc Thương Khó của Chúa Giêsu.
Trong lễ Tưởng niệm này, Kinh thánh được đọc kể lại dự đoán tiên tri về cuộc tử nạn của Chúa Kitô, và kể lại chính câu chuyện về cuộc tử nạn. Tín hữu được rước Mình Thánh Chúa. Các giáo dân được mời gọi tôn kính Thánh giá và sau đó mọi người cùng tiến lên và hôn, hoặc tôn kính, Thập tự giá. Trong khi đó vị linh mục đọc: “Đây là cây Thánh giá nơi treo Đấng Cứu Độ trần gian…”
Thứ Sáu Tuần Thánh là một ngày long trọng, nhưng chúng ta nên làm gì cả ngày?
Thứ Sáu Tuần Thánh là một ngày ăn chay và kiêng thịt.
Vào ngày thứ Sáu Tuần Thánh, các gia đình nên cố gắng giữ một ngày yên tĩnh của sự đơn giản, ngoài việc tham dự “Lễ tưởng niệm cuộc Khổ Nạn của Chúa Giêsu”.
Điều này có thể có nghĩa là cùng cầu nguyện với chuỗi Mân côi, hoặc cùng đọc Kinh thánh. Ngoài ra, cũng có thể có nghĩa là không xem TV, hoặc đi dạo. Nói chung, người tín hữu nên dành ngày này là một ngày để suy ngẫm, và nên có những khác biệt rõ rệt với những ngày khác trong năm.
Nếu bạn chưa đi xưng tội trong Mùa Chay, thì Thứ Sáu Tuần Thánh cũng là một ngày tuyệt vời để bạn và cùng gia đình đi xưng tội.
Vậy còn thứ Bảy Tuần Thánh. Người ta nên làm gì vào Thứ Bảy Tuần Thánh?
Đỉnh cao của Thứ Bảy Tuần Thánh là Đêm Vọng Phục Sinh. Nhưng đó là một ngày dài và mọi người thường hỏi họ nên làm gì với cả ngày.
Nhiều gia đình sử dụng Thứ Bảy Tuần Thánh như một ngày để làm vườn hoặc trồng hoa cho mùa xuân. Một số dành cả ngày ngoài trời, và một số dành cả ngày để chuẩn bị cho một bữa tiệc Phục sinh. Tốt hơn nếu dùng Thứ Bảy Tuần Thánh là một ngày để cầu nguyện – được đánh dấu bởi chuỗi Mân Côi, hoặc đọc Kinh thánh.
Và có lẽ một số người nhuộm trứng Phục sinh (Easter Eggs). Thỉnh thoảng chúng ta cũng hãy làm việc đó!
Và đêm Vọng Phục Sinh?
Đêm Vọng Phục Sinh là một trong những nghi thức Pphụng vụ đẹp nhất trong lịch phụng vụ Giáo hội.
Thật là tuyệt vời, và đầy biểu tượng đẹp đẽ của Công giáo!
Đêm Vọng Phục Sinh bắt đầu vào buổi tối, với việc đốt và làm phép lửa, và từ đó được thắp lên ngọn nến Phục Sinh. Toàn bộ lịch sử ơn cứu độ được công bố trong bài Thánh kinh.
Một lời tuyên bố Phục sinh đẹp đẽ, được gọi là Exsultet, có nghĩa là mừng hát lên, thường là bởi một phó tế.
Nhiều người sẽ được chào đón vào trong Giáo hội: một số người sẽ được lãnh nhận Bí tích Rửa tội và lãnh nhận Bí tích Thêm sức, còn những người đã được Rửa tội rồi thì sẽ được nhận Bí tích Thêm sức.
Đêm Vọng Phục Sinh thật tuyệt vời!
Như vậy, sau khi kết thúc, đó có phải là lễ Phục sinh chăng?
Chắc chắn rồi. Nếu bạn tham dự Lễ Vọng Phục Sinh, bạn nên thức suốt đêm và cùng ăn uống với nhau. Mừng đón Chúa Phục sinh là tất cả những hân hoan về lễ Phục sinh. Một số người, tất nhiên, sẽ đi tham dự Thánh lễ Chúa nhật Phục sinh, và sau đó dành cả ngày để ăn tiệc với gia đình và bạn bè.
Một lời khuyên cho việc ăn mừng lễ Phục sinh: Hãy nhớ đến người nghèo. Người neo đơn. Những người bị ruồng bỏ. Nếu bạn thực sự muốn ăn mừng lễ Phục sinh, hãy mời ai đó đến nhà của bạn, người có thể không có gia đình để về. Bạn sẽ vui hơn vì bạn đã làm những điều đó.
Rồi lễ Phục sinh đã chấm dứt?
Triduum kết thúc vào tối Chúa nhật Phục Sinh. Nhưng Tuần Bát nhật Phục Sinh kéo dài trong 8 ngày. Mùa Phục Sinh kéo dài trong 50 ngày cho đến ngày Lễ Ngũ Tuần (Pentecost)? Điều đó có nghĩa gì? Điều đó có nghĩa là sẽ sớm có thời gian để ăn mừng sự khải hoàn của Chúa Kitô. Hãy sẵn sàng và chuẩn bị!
(Tóm lược và chuyển ngữ từ bài viết của JD Flynn trên CNA)
