ĐTC đã trở lại Rôma vào ngày thứ Hai, 22/1/2018, kết thúc chuyến Tông du lần thứ 22 bên ngoài nước Ý. Trong buổi họp báo trên chuyến bay trở về Ý, ĐTC đã nói về sự niềm nở của người dân Chile và Peru, và trả lời các thắc mắc xoay quanh các đề tài như: việc bào chữa cho một giám mục bị buộc tội chứng kiến lạm dụng tình dục, đám cưới trên máy bay mà ngài chủ trì, và các chính sách tự do của một số chính phủ Nam Mỹ.
ĐTC Phanxicô đã chia sẻ những cảm nhận của mình với các phóng viên, trong chuyến bay 13 tiếng đồng hồ từ thủ đô Lima của Peru trở về Roma, về chuyến viếng thăm kéo dài một tuần của ngài tới Chile và Peru. Ngài nói rằng ngài cảm động bởi sự niềm nở của những người ngài đã gặp, và mô tả đức tin của họ thật là “mạnh mẽ phi thường”
Những giây phút cảm động
ĐTC nói: Có nhiều khoảnh khắc cảm động trong suốt chuyến đi, nhất là Thánh Lễ cuối cùng tại Căn cứ Không quân Las Palmas của Lima, nơi có hơn một triệu ba trăm ngàn tín hữu tham dự. Ngài nói rằng ngài cũng rất ấn tượng với tình cảm của những người Chile.
Đặc biệt, ĐTC nói rằng ngài đặc biệt xúc động khi ngài viếng thăm nhà tù phụ nữ ở Santiago. Ngài nói: “Nhìn thấy những phụ nữ này và khả năng thay đổi cuộc sống của họ để trở lại xã hội với sức mạnh của Tin Mừng, đã làm tôi rất xúc động”. ĐTC cũng đề cập đến cuộc họp của ngài ở Puerto Maldonado, rừng Amazon; và cuộc gặp gỡ với các trẻ em trong cô nhi viện “Little Prince” (Hoàng tử bé) ở Peru.
Giám mục Barros
Tuy nhiên, cuộc họp báo được mong đợi trong chuyến bay đã bị chi phối bởi các câu hỏi về những nhận xét của ĐTC ở Chile về trường hợp của Đức cha Juan Barros, người bị buộc tội là đã được biết về vấn đề lạm dụng tình dục bởi một linh mục nổi tiếng của Chile. ĐTC đã luôn ủng hộ Đức Giám mục Barros và nói rằng ngài không thấy có bằng chứng nào để chứng minh cho các cáo buộc.
Trả lời các câu hỏi của phóng viên, ĐTC Phanxicô thừa nhận rằng một số nhận xét của ngài có thể gây tổn thương cho nạn nhân bị lạm dụng: “Tôi xin lỗi nếu tôi làm tổn thương họ mà không nhận ra điều đó”. Ngài nhấn mạnh rằng đây không phải là ý tưởng của ngài. Ngài cũng thừa nhận rằng những lời ngài đã sử dụng là điều không mong, nhưng vị giám mục đang bị cáo buộc sẽ vẫn giữ nguyên vị trí – bởi vì, như ngài nói, “Tôi không thể lên án ông ta nếu tôi không có bằng chứng”.
ĐTC Phanxicô nói ngài đã nhìn thấy bài phát biểu của Đức Hồng y Sean O’Malley về nỗi đau do lời phát biểu của ngài gây ra, và cảm ơn ĐHY Hoa Kỳ với bài tuyên bố đó – Đức Giáo hoàng nói bài tuyên bố của Hồng y O’Malley là “rất chính đáng.” Ngài nói bài tuyên bố của ĐHY đã nói về tất cả những gì tôi đã làm và đang làm, và những gì Giáo hội đang làm, và sau đó nói về nỗi đau của các nạn nhân, không phải của riêng trường hợp này, nhưng là nói chung cho tất cả các trường hợp.”
Ủy ban Giáo hoàng về Bảo vệ trẻ vị thành niên
ĐTC cũng được hỏi về tình trạng của Uỷ ban Giáo hoàng về Bảo vệ trẻ vị thành niên, do Hồng y O’Malley đứng đầu. Nhiệm vụ của Ủy ban đã hết hạn vào tháng 12/2017 và chưa được cập nhật. Câu hỏi được đặt ra cho ĐTC là tình trạng này có nghĩa là việc bảo vệ trẻ vị thành niên không còn được xem là ưu tiên nữa. ĐTC Phanxicô đã làm gián đoạn câu hỏi, bằng cách trả lời rằng, cũng như vị tiền nhiệm của ngài là Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI, đường lối chính thức mà ngài vẫn giữ là “hoàn toàn không dung thứ”. Ngài nói ngài đánh giá cao công việc mà Ủy ban đã làm cho đến nay và công việc đó sẽ tiếp tục; hiện công việc cập nhật đang được tiến hành, nhưng cần thời gian để hoàn tất.
Cuộc hôn nhân trên chuyến bay
Các phóng viên cũng hỏi về cuộc hôn nhân chưa từng có do ĐTC chủ tọa trên chuyến bay trong thời gian ngài ở Chile. ĐTC giải thích: “Tôi hỏi họ một chút (về giáo lý hôn nhân), và câu trả lời của họ đã rõ ràng -“là suốt cả cuộc đời của họ”-” Và làm thế nào để bạn biết những điều này? Tôi hỏi bạn có nhớ không?” “Không, không “[họ trả lời] chúng con đã học xong khóa học trước khi kết hôn”. Ngài nói đôi vợ chồng này đã chuẩn bị, và họ xin ngài ban phép hôn phối cho cuộc hôn nhân của họ. Trong lời cảnh báo của mình, Đức Giáo Hoàng ghi nhận rằng các bí tích dành cho con người, ám chỉ đến lời nói nổi tiếng của Chúa Giêsu, “Ngày Sa-bát được lập cho con người, chứ không phải con người cho ngày Sa-bát.” “Mọi điều kiện đều rõ ràng” “Và vậy tại sao không làm những gì có thể làm được ngày hôm nay, mà lại chờ đến ngày mai” vì chờ đợi có thể có nghĩa là 8-10 năm nữa.
Một loạt các chủ đề
Các chủ đề khác được đề cập trong cuộc họp báo bao gồm các câu hỏi về các chính sách môi trường chống lại sự bảo vệ thiên nhiên với bảo vệ con người; và sự cần thiết phải loại bỏ tham nhũng ở Nam Mỹ.
ĐTC nói ngài không có gì để nói thêm về ý kiến của Hồng y Maradiaga, để trả lời một câu hỏi liên quan đến cáo buộc rằng vị Giám mục Honduras đã lợi dụng các quỹ của Giáo hội.
Và đặc biệt với tình hình chính trị ở Chile và giá trị của các chính sách tự do, ĐTC Phanxicô nói rằng người ta phải xem xét cẩn thận mỗi trường hợp khác nhau. Nhưng ngài nói, trong khi ngài không biết rõ trường hợp của Chile, tuy nhiên vẫn có “các nước ở châu Mỹ Latinh với chính sách tự do đã dẫn tới sự nghèo đói”. Ngài thừa nhận rằng ngài không phải là chuyên gia, nhưng nói rằng “Nói chung, một chính sách tự do mà không bao gồm tất cả mọi người thì đó là chính sách lựa chọn, và như vậy sẽ lôi họ xuống.”
(Tóm lược và chuyển ngữ từ bài viết của Christopher Wells trên Vatican News)