Vào hôm thứ Năm, 25/4/2019, Cựu phó Tổng thống Joe Biden đã công bố sẽ tham gia là ứng cử viên Tổng thống của đảng Dân chủ năm 2020, kết thúc những thắc mắc trong nhiều tháng qua mà người ta đã suy đoán. Trong suốt sự nghiệp chính trị lâu dài của mình, ông Biden đã vật lộn với việc dung hòa đức tin Công giáo và lập trường của mình về các vấn đề như phá thai và hôn nhân trái ngược với giáo huấn của Giáo hội.
Một giáo huấn quan trọng của Giáo hội mà ông Biden đã thay đổi là vấn đề phá thai. Như tờ New York Times gần đây đã lưu ý, khi bắt đầu sự nghiệp tại Thượng nghị viện vào năm 1973, ông Biden là người ủng hộ phò sinh. Ông cho rằng Tòa án Tối cao đã đi “quá xa” về vụ phá thai trong quyết định của Roe v. Wade vào năm 1974 khi nói rằnng phụ nữ không có “quyền để quyết định những gì sẽ xảy ra với cơ thể họ.”
Giáo huấn của Giáo hội Công giáo về việc phá thai là rất rõ ràng. Giáo lý Giáo hội Công giáo nói rằng “từ thế kỷ thứ nhất, Giáo hội đã khẳng định phá thai là một tội ác luân lý. Giáo lý này đã không thay đổi và sẽ không thể thay đổi. Phá thai trực tiếp, có nghĩa là, cho dù phá như một sự kết thúc hay có ý phá, dều hoàn toàn trái ngược với luật luân lý “(2271).
Ông Biden đã thay đổi lập trường của mình về vấn đề này trong nhiều thập kỷ tại Quốc hội, ban đầu ông nói rằng ủng hộ việc phá thai nhưng phản đối việc sử dụng tiền thuế để tài trợ cho việc phá thai.
Năm 1981, ông đã giới thiệu bản “tu chính của Biden”, để cấm dùng ngân sách của viện trợ nước ngoài cho việc nghiên cứu y sinh học liên quan đến phá thai. Tuy nhiên, năm 2005, ông đã đảo ngược vị trí đó, bằng cách bỏ phiếu chống lại Tổng thống George W. Bush, phục hồi Mexico City Policy (Chính sách Thành phố Mexico) thời Tổng thống Reagan, ngăn chặn tài trợ tiền thuế cho các tổ chức cung cấp dịch vụ phá thai ở nước ngoài.
Biden từ chối bình luận với tờ New York Times về lập trường hiện tại của ông về việc tài trợ tiền thuế để phá thai. Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ (USCCB) đã nhiều lần nhấn mạnh rằng tiền thuế của người dân không bao giờ được tài trợ cho việc phá thai.
Rút lại quyết định phá thai ở thai kỳ sắp sinh
Ông Biden đã ủng hộ lệnh cấm phá thai muộn vào năm 1997 và sau đó vào năm 2003. Trong một bài phát biểu tại Thượng viện năm 1997, ông nói rằng ông “đã và vẫn lo ngại rằng chỉ cấm phá thai muộn, chúng ta không đi đủ xa.” Tuy nhiên, khi lệnh cấm được Tòa án tối cao duy trì vào tháng 4/2007, ông Biden đã chỉ trích phán quyết của tòa án tối cao là “paternalistic” (chủ nghĩa gia trưởng), và cho rằng điều đó có thể dẫn đến việc lật đổ phán quyết Roe (cho phép phá thai).
Ông lập luận chống lại phán quyết này trong một cuộc phỏng vấn với Meet The Press (Gặp gỡ Truyền thông) : “Họ đã làm mờ đi sự khác biệt giữa vai trò của chính phủ trong việc được tham gia vào ngày đầu tiên và tháng thứ chín (của thai kỳ). Họ trở thành gia trưởng, nói về [làm thế nào] tòa án có thể quyết định tác động lên người mẹ và giữ cho cô ấy không phạm sai lầm. Đây là tất cả dấu hiệu cho thấy rằng, ‘Ở đây chúng tôi đến để lật ngược phán quyết Roe v. Wade.’”
Cũng trong cuộc phỏng vấn đó, Biden đã lập luận rằng với phán quyết Roe v. Wade “gần như chúng ta sẽ có thể trở thành một xã hội kết hợp các dòng tranh luận chung trong Kitô giáo, Do Thái giáo và các tín ngưỡng khác, nơi mà về cơ bản có một đánh giá liên quan đến khả năng sống sót của thai nhi.”
Biden cũng nhắc đến các cuộc “tranh luận về sự sống” trong lịch sử của Giáo hội, bao gồm cả ý tưởng của thánh Thomas Aquinô rằng linh hồn con người không có cho đến “40 ngày khi thai nhi có nhịp đập của tim” (40 days quickening). Biden đã không đề cập đến việc bất chấp suy nghĩ về việc bắt đầu của một linh hồn, thánh Thomas Aquinô đã lên án việc phá thai là một “hành động của quỷ” và “chống lại tự nhiên”, như USCCB đã chỉ ra.
Vào năm 2015, Biden đã nói với tạp chí America rằng “về phương diện đức tin” ông chấp nhận cuộc sống của con người bắt đầu từ lúc thụ thai, nhưng ông không muốn áp đặt quan điểm đó lên người khác. Lúc đó, ông đã nói : “Tôi đã sẵn sàng để chấp nhận rằng sự sống của con người đã bắt đầu tại thời điểm thụ thai, nhưng tôi không sẵn sàng nói điều đó với những người khác – những người kính sợ Chúa và không sợ Chúa, họ có những quan điểm khác nhau.”
Những lời chỉ trích của các Giám mục
Trong những năm qua, Biden đã nhận được nhiều lời chỉ trích và trừng phạt từ các Giám mục Hoa Kỳ về việc ủng hộ phá thai.
Tờ báo Time viết rằng, vào năm 2006, “lúc đó, Giám mục Michael Saltarelli của Wilmington đã gây sức ép buộc trường trung học cũ của Biden nên bỏ kế hoạch đặt tên ông cho một trung tâm mới của trường, trích dẫn một tuyên bố vào năm 2004 của USCCB: ‘Các tổ chức Công giáo không nên tôn vinh những người có hành động bất chấp các nguyên tắc đạo đức cơ bản của chúng ta.’”
Năm 2008, Đức TGM Charles Chaput và ĐGM James Conley đã trả lời những ý kiến của ông Biden về việc phá thai, qua viết rằng “phá thai là một tranh cãi cơ bản”, và “họ luôn luôn sai lầm một cách nghiêm trọng.” Các ngài nói thêm rằng, “trong thực tế, sinh học hiện đại biết chính xác khi nào sự sống của con người bắt đầu: đó là tại thời điểm thụ thai. Tôn giáo không có gì để tranh cãi điều đó cả.”
Vào thời điểm đó, các Giám mục đã nhấn mạnh : “Nếu, Thượng Nghị sĩ Biden đã nói, ‘Tôi đã sẵn sàng như một vấn đề đức tin để chấp nhận rằng cuộc sống bắt đầu từ thời điểm thụ thai’, thì ông không chỉ đơn thuần là sai về khoa học về sự sống mới; ông cũng đã thất bại việc bảo vệ một sự sống vô tội mà ông đã biết là có.”
Và vào ngày bầu cử năm 2008, Đức Giám mục John Ricard của Pensacola-Tallahassee, Florida, đã viết một lá thư cho ông Biden sau khi được tiết lộ rằng ứng cử viên Phó Tổng thống đã được rước lễ vào Chúa nhật trước đó, trong một thánh lễ mà ông tham dự tại một nhà thờ ở giáo phận của Đức cha Ricard.
Thư của Đức cha Ricard trích dẫn các đoạn có liên quan từ tài liệu “Công giáo trong đời sống chính trị” (Catholic in Political Life) của các Giám mục Hoa Kỳ năm 2004 như sau: liên quan đến việc rước lễ của những người đời sống cộng đồng, cho thấy rằng một người có vị trí như ông Biden mà ủng hộ phá thai thì không nên rước lễ.
Trong bức thư của mình, Đức cha Ricard đã khen ngợi những đóng góp tích cực của ông Biden cho cuộc sống công cộng, nhưng nói thêm: “Tôi cũng nhận thấy rằng, sự ủng hộ của ông đối với các luật không bảo vệ thai nhi là một sự phân cách sâu sắc với trách nhiệm con người và cá nhân để bảo vệ những người yếu đuối và vô tội nhất trong chúng ta đó là: đứa trẻ trong bụng mẹ.”
Vào năm 2016, Giám mục Kevin Rhoades của Fort Wayne-South Bend, Indiana, đã lên án Đại học Notre Dame vì đã vinh danh ông Biden với Huân chương Laetare trong khi ông ủng hộ phá thai. Ngài nói trong một tuyên bố: “Tôi tin rằng thật là sai lầm khi Notre Dame tôn vinh bất kỳ một quan chức công cộng nào ủng hộ phá thai với Huy chương Laetare, ngay cả khi họ có những thành tích tích cực khác trong việc phục vụ công cộng, vì phá thai trực tiếp hoàn toàn trái với quy luật tự nhiên và vi phạm một nguyên tắc rất cơ bản của luân lý và xã hội Công giáo, đó là: quyền sống không thể thay đổi của mỗi con người từ khi thụ thai.”
Xác định lại hôn nhân
Một giáo huấn quan trọng khác của Giáo hội mà ông Biden đã phá vỡ trong nhiều năm qua là vấn đề hôn nhân. Theo giáo huấn của Giáo hội, hôn nhân là sự kết hợp giữa một người đàn ông và một người phụ nữ được lập nên vì lợi ích của đời sống vợ chồng và sự truyền sinh. Giáo hội dạy rằng đồng tính luyến ái là người “rối loạn mục đích”, và những người có khuynh hướng như vậy là người được “kêu gọi nên sống khiết tịnh.”
Ban đầu, Biden đã bỏ phiếu cho Đạo luật Bảo vệ Hôn nhân vào năm 1996, nhưng trong một cuộc phỏng vấn năm 2012, ông nói rằng ông là người “hoàn toàn thoải mái” khi cho phép các cặp đồng giới kết hôn. Bình luận của ông đã gây áp lực cho Tổng thống Barack Obama khi đó đưa ra một tuyên bố tương tự ngay sau đó.
Kể từ đó, ông Biden thậm chí còn lên tiếng ủng hộ hôn nhân “đồng tính”. USCCB đã lên án sự tuyên bố úp mở này của Biden, khi ông chủ trì một đám cưới đồng tính vào năm 2016. Đức TGM Joseph Kurtz ở Louisville, Kentucky, Giám mục Richard Malone của Buffalo, New York, và Đức TGM Thomas Wenski ở Miami đã viết một tuyên bố chung, lên án hành động này nhưng không đề cập đến tên của Biden. Các ngài viết: “Khi một chính trị gia Công giáo nổi tiếng đã công khai và tự nguyện điều hành một buổi lễ để hợp thức hóa mối quan hệ của hai người cùng giới, thì đã tạo ra ra sự rối loạn và nhầm lẫn liên quan đến giáo huấn Công giáo về hôn nhân và đòi buộc luân lý xứng hợp của người Công giáo. Những gì chúng ta thấy là một nhân chứng phản biện, thay vì một người trung thành trong đức tin được tạo dựng trong sự thật.”
Các giám mục cũng đã chỉ trích ông Biden về những tuyên bố không chính xác khi ông đang bảo vệ sự đòi hỏi cung cấp phương tiện tránh thai Obamacare. Quy tắc này đe dọa quyền tự do tôn giáo của các nhóm Công giáo như các nữ tu dòng Little Sisters of the Poor (Chị Em của Người nghèo), những người đã tuyên hứa với giáo huấn Giáo hội là chống lại biện pháp tránh thai và từ chối bảo hiểm, hoặc đề cập đến biện pháp tránh thai.
Trong một cuộc tranh luận Phó Tổng thống năm 2012, ông Biden tuyên bố : “Không có tổ chức tôn giáo nào – Công giáo hay nói cách khác, bao gồm các dịch vụ xã hội Công giáo, bệnh viện Georgetown, bệnh viện Mercy, bất kỳ bệnh viện nào – không phải đề cập đến biện pháp tránh thai, không ai phải trả tiền cho phương pháp tránh thai; không có ai phải là công cụ phải mua thuốc hoặc dụng cụ để tránh thai trong bất kỳ chính sách bảo hiểm nào họ cung cấp. Đó là một sự thật.”
USCCB đã thẳng thừng từ chối luận cứ của ông trong một tuyên bố: “Đây không phải là sự thật. Đòi hỏi của Sở Y tế và Phục vụ Nhân sinh (Health and Human Services) bao gồm một khoản miễn trừ rất nhỏ, gồm bốn phần cho một số ‘cơ sở quản lý bởi tôn giáo’. Sự miễn trừ đó cuối cùng đã được đưa ra vào tháng 2 và không mở rộng cho ‘các dịch vụ xã hội Công giáo, bệnh viện Georgetown, bệnh viện Mercy, bất kỳ bệnh viện tôn giáo nào’ cung cấp dịch vụ của mình cho tất cả mọi người, bất kể đức tin của những người được phục vụ.”
Đánh giá hồ sơ của Biden
Trong thông báo vận động ứng cử của mình hôm thứ Năm, ông Biden đã lập luận rằng, “chúng ta đang ở trong một trận chiến vì linh hồn của quốc gia này.”
Bước vào cuộc bầu cử năm 2020, những người Công giáo thực hành đức tin có thể đặt câu hỏi về lập trường của Biden, khi cân nhắc các vấn đề luân lý trọng tâm, chẳng hạn như bảo vệ cuộc sống thai nhi vô tội và chân lý của hôn nhân gia đình.
(Tóm lược và chuyển ngữ từ bài viết của Lauretta Brown đăng trên National Catholic Register)